Schrijftips: ‘stop‘ ‘met‘ ‘al’ ‘die’ ‘aanhalingstekens’

Wat mij hogelijk verbaast, en wat de laatste tijd meer en meer in zakelijke teksten lijkt voor te komen, is het gebruik van aanhalingstekens. Ik word hier een beetje ongemakkelijk van, want ik vraag me altijd af of iets misschien bij wijze van spreken is bedoeld.

Zo kwam ik onlangs de volgende zin tegen in een wervende tekst: ‘We willen dit graag ‘op maat’ kunnen doen.’ Ik vraag me dan af: willen ze het nu op maat doen of niet, of doen ze alleen maar alsof? Want met die aanhalingstekens druk je uit dat je klanten weliswaar kunnen dénken dat jij iets op maat gaat maken voor ze, terwijl je eigenlijk maar wat doet en iets fröbelt wat misschien weleens richting maatwerk zou kunnen gaan, maar ja: jij en je klant weten wel beter (knipoog).

Niet heel prettig

Om te tonen hoe veelvuldig gebruik van aanhalingstekens er in een zakelijke tekst uitziet, een zin die ik onlangs mocht redigeren:

Bijvoorbeeld door gebruik te maken van ‘random inspiratie kaarten’ en zogenaamde ‘floating topics’ wordt het ‘marineren van ideeën’ (tegen het licht houden, omdraaien, de ‘ja, en...’ vraag stellen, etc.).

Tel je even mee: vier keer worden hier enkele aanhalingstekens gebruikt. En nee, dat leest niet heel prettig.

Onterecht gebruik aanhalingstekens

In veel situaties gebruiken schrijvers dus onterecht enkele aanhalingstekens. Vijf veelvoorkomende gevallen:

1. Engels, of enige andere buitenlandse taal
2. Na zogenaamde
3. Als iets bij wijze van spreken is bedoeld
4. Titels van boeken, films, et cetera
5. Productnamen

1. Engels, of enige andere buitenlandse taal
Voor het aanduiden van andersoortige talen gebruiken we cmd-i (en op de laptop shift-i). Hiermee wordt een tekst gecursiveerd (de i staat voor italic). Woorden in een andere taal drukken we in Nederlandse teksten cursief af. Bovenstaande moet dus zijn: … en zogenaamde floating topics…

2. Na zogenaamde
Het geval wil dat zogenaamde de aanhalingstekens bij wijze van spreken al in zich draagt. Zowel zogenaamde als aanhalingstekens gebruiken is dus dubbelop.

3. Bij wijze van spreken
Wanneer we schertsen, gebruiken we vaak dubbele aanhalingstekens. Bijvoorbeeld: Lonneke is “een kei” in wiskunde.

4. Titels van boeken, films, et cetera
Ik vermoed dat titels tussen aanhalingstekens worden geplaatst omdat schrijvers bang zijn dat hun lezers die titel anders niet als zodanig herkennen. Dit voorkom je door de titel met een kapitaal te beginnen, bijvoorbeeld: Hij bekeek Alles is liefde voor de vijfde keer.

5. Productnamen
Om nog eens terug te grijpen op bovenstaand voorbeeld: beschrijf je een/ je product, gebruik dan ook een hoofdletter. Dus geen ‘random inspiratiekaarten’, maar: Random inspiratiekaarten. (En hoewel het inderdaad Engels is schrijven we Random hier niet cursief, omdat het een eigennaam is en deze niet los kan worden gezien van de inspiratiekaarten.)

Last but not least:bij de ‘ja, en…’-vraag uit het voorbeeld verduidelijken de aanhalingstekens het geschrevene alleen maar. Ik zeg: Vooral laten staan!

Wil je nog meer tips of hoe je het beste je artikelen kunt schrijven? Bekijk dan onze blog.